Yüz binden fazla Rus askeri, savaş tehdidini etkisiz hale getirmek için yürütülen yoğun diplomatik çabalarına rağmen Ukrayna sınırındaki bekleyişlerini sürdürüyor. Uzmanlara göre, Rusya ve Ukrayna arasında gerilim düşürülüp, barış sağlanamazsa en büyük bedeli Ukraynalılar ödeyecek gibi görünüyor.
Ancak en kötü senaryoda, dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından biri olan Ukrayna'ya yönelik büyük bir Rus işgalinin maliyeti tüm dünyaya yansıyabilir, zaten artan gıda fiyatlarını yükseltebilir ve Doğu Avrupa'nın çok ötesinde kargaşa riskini artırabilir.
Gerilimler arttıkça, özellikle Batı Avrupa ve Çin'e, önemli bir tarımsal mal, metal ve yakıt ihracatçısı olan Rusya'ya yönelik katı Batı yaptırımlarının küresel etkisinin ne olacağı merak konusu olmaya devam ediyor.
Kriz, ek yaptırımları tetikleyecek kadar kötüleşirse, doğal gaz gibi ürünler ile nikel, bakır, platin gibi, arabalardan uzay araçlarına kadar her şeyin üretimde kullanılan metaller için piyasaları daraltarak fiyatların artmasına ve küresel tedarik zinciri sorunlarının kötüleşmesine neden olabilir.
Ancak büyük bir Rus saldırısı, dünyanın dördüncü en büyük buğday ve mısır tedarikçisi olan Ukrayna'dan mal akışını da engelleyecek.
Ukrayna ihracatında önemli bir aksama, özellikle Rusya'nın tahıl ihracatındaki daha büyük aksama ile birleştiğinde, birçok ülkede on yıllardır kritik durumda olan küresel bir enflasyon döngüsüne katkıda bulunabilir.
Bu konudaki endişeler ise özellikle yakıt ve gıdaya odaklanmış durumda. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre, küresel gıda fiyatları geçen yıl yüzde 28,1 artarak on yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Savaşla ilgili endişeler, mısır vadeli işlemlerini haziran ayından bu yana en yüksek seviyelerine ve buğday vadeli işlemlerini yakın zamanda yaşanan geri çekilmeden önce, son iki ayın en yüksek seviyelerine çıkardı.
Son yirmi yılda, bereketli Ukrayna hasadı, ülkenin küresel bir tahıl ambarı olarak statüsünü arttırmıştı.
En önemli müşterilerinden bazıları, ekonomik olarak hırpalanmış, savaştan zarar görmüş veya Orta Doğu ve Afrika'daki, tahıl kıtlığının veya fiyat artışlarının yalnızca sefaleti daha da kötüleştirmekle kalmayıp, aynı zamanda öngörülemeyen sosyal sorunlara da yol açabileceği Yemen, Lübnan ve Libya gibi diğer kırılgan ülkelerdi.
MALİYETİNİ TÜM DÜNYA ÖDEYEBİLİR
Rusya merkezli danışmanlık şirketi SovEcon'un başkanı Andrey Sizov, Rus işgali riskinin düşük olduğunu belirtti. Ancak bu gerçekleşirse ve ihracat ciddi şekilde kesintiye uğrarsa, bu durumun özellikle Kuzey Afrika, İran, Sudan, Afganistan ve Mısır'daki tüm büyük gıda ithalatçıları için büyük sorunlara neden olacağını ve bu senaryoya göre, tüm bu ülkelerde sosyal çalkantı riskinin artacağını ifade etti.
Breakthrough Enstitüsü'nde gıda ve tarım analisti olan Alex Smith'e göre, Ukrayna'nın buğday ihracatına yönelik tehditler, küresel gıda güvenliği için en büyük riski oluşturuyor.
