İnsanların ve muzların aynı DNA’nın yüzde 50’sini (veya 60’ını) paylaşıldığı pek çok insanın tanıdık olduğu bir tez. Fakat bir insan ile bir parça sarı meyve arasında bir sürü farklılık var gibi görünüyor. Aslında bir parça doğruluk payı bulunan bu istatistik, gerçeğin tamamını yansıtmıyor.
Popular Science Türkiye'nin aktardığına göre; söz konusu bilgi, ABD Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü'nün 2013 yılında yürüttüğü bir programdan geliyor. Fakat benzer veriler başka yerlerde de ortaya çıkmış olabilir. Genetik uzmanı Dr. Lawrence Brody tarafından yürütülen bu çalışma, çoğu bilimsel araştırmanın aksine yayımlanmadı. Bunun yerine, Smithsonian Doğa Tarihi Müzesinin “Canlandırılmış Genom” adlı eğitim videosunda kullanıldı. Bu videoda, bir insan ile muz DNA’sının “yüzde 41 benzerlik” taşıdığı belirtiliyor. Dr. Brody’nin açıklamarı açıklamaları, bu benzerliğin nasıl belirlendiğine ışık tutuyor.
İNSANA KARŞILIK MUZ
İlk önce, DNA ile protein ürünleri arasındaki farkı anlamakta yarar var. Brody’e göre bunu yapmanın kolay bir yolu var: DNA’yı bir evin projesi şeklinde düşünürsek, protein ürünlerini de gerçek ev şeklinde düşünebiliriz çünkü bilgilerin tamamı orada bulunuyor. Ardından, insan DNA’sını bir apartmanın projesi ve muz DNA’sını da tek katlı bir evin projesi şeklinde düşünün. Evlerin her birinde bir sürü şey (su tesisatı, banyo, mutfak) oldukça benzerdir fakat nihai ürünler epey farklıdır. İnsanlar ile muzlardan şempanzelere kadar neredeyse her şeyin farkı bu şekilde işler. Akılda tutulması gereken ikinci şey ise, DNA’nın söz konusu proteinleri kodlayan bölgeleri olan genlerin, DNA’nızın yalnızca yüzde 2’sini meydana getirmesi.
Bu özel deneyde bilim insanları, ilk olarak sıradan bir muz genomundaki genlerin dizilimlerini incelemişler. “Ardından bu DNA dizilimlerini kullanarak, söz konuu genlerden yapılacak tüm proteinlerin amino asit dizilimini tahmin ettik” diyen Brody,bu protein dizilimlerinin bir dosyaya yerleştirildiğini belirterek "Ardından aynı işlemi bütün insan genlerinde tekrarladık" dedi.
Bilim insanları daha sonra her bir muz geninden alınan protein dizilimini, insan genlerinin tümüyle karşılaştırdı. “Yazılım karşılaştırma yaparak, muz genlerindeki dizilimin insanlardaki her bir gene kadar benzediğini belirliyor” ifadelerini kullanan Brody, "Bu benzerlik derecesinin 0’dan yüzde 100’e kadar değişebilir. Yazlım, tesadüf eseri olamayacak kadar benzerlik taşıyan eşleşmeleri saklıyor” diye konuştu.
HEPİMİZ AKRABAYIZ
Dolayısıyla insaninsanların DNA’larının yaklaşık yüzde 1’ini muhtemelen diğer meyvelerle de paylaştığını ekleyerek, “Bunun sebebi, Dünya’daki bütün yaşamın yaklaşık 1,6 milyar yıl önce ortaya çıkan tek bir hücreden evrimleşmiş olması” diyor. “Bir bakıma, hepimiz akrabayız!” ifadelerini kullandılar duydukları bu yüzdelik kısmı “DNA benzerliği” şeklinde ifade etse de, araştırmada incelenen şey aslında gen ürünlerinin benzerliği. “Fakat bu oldukça ufak bir hata” ifadelerini kullanan Dr. Brody: “Buradan çıkarılan ana fikre göre bir muz, bir patates ve bir palmiye ağacıyla ortak yönlere sahibiz. Bu kısmı doğru. Gen ürünleri veya DNA konusundaki hassas nokta ise bunun nasıl (hatalı şekilde) tercüme edileceğini görmenin zor olmaması.”Georgia Üniversitesinde biyoenformatik doktora öğrencisi olan Mike Frances, insanların DNA’larının yaklaşık yüzde 1’ini muhtemelen diğer meyvelerle de paylaştığını ekleyerek, “Bunun sebebi, Dünya’daki bütün yaşamın yaklaşık 1,6 milyar yıl önce ortaya çıkan tek bir hücreden evrimleşmiş olması” diyor. “Bir bakıma, hepimiz akrabayız!” ifadelerini kullandı.
