Koronavirüs iki günlük hafta sonu arasının ardından dünya genelinde yeniden günlük 200 bin sınırını aştı, yeryüzünde birçok ülkede başlanılan noktaya geri dönüldü. Mayıs ayında kademeli olarak hafifletilen sokağa çıkma kısıtlamaları ve önlemler, bugün itibariyle yeniden uygulanmaya başlandı. İspanya'nın Katalonya bölgesi ve Hindistan'ın Bihar eyaletine karantina geri döndü.
Katalonya'nın kuzey doğusundaki Lleida şehrinde 160 bin kişi, 14 gün boyunca evlerinde kendilerini karantinaya alacak. Mecburi olmayan işler dışında şehir halkının evden çıkması yasak.
Yeryüzünün en kalabalık ikinci ülkesi Hindistan'da, son 24 saatte 29 bin 842 vaka kayıtlara geçti, vakaların hafta sonuna kadar 1 milyonu aşması bekleniyor. Hindistan'ın Bihar eyaletinde sokağa çıkma kısıtlamaları 16 gün için getirildi, uygulama yarın başlıyor.
Son birkaç haftadır vakaların ve önlemlerin arttığı yerler: ABD'nin Kaliforniya eyaleti, Hindistan'ın güneyindeki Bangalore şehri, İran'ın başkenti Tahran, Hong Kong, Fas'ın kuzeyindeki Tangiers şehri, Kolombiya'nın başkenti Bogota, Avustralya'nın en büyük ikinci şehri Melbourne.
ABD'nin en kalabalık eyaleti California'da, barlar, restoranlar, sinemalar, hayvanat bahçeleri ve oyun salonları yeniden kapatıldı. Ayrıca işletmelerden açık hava kısımlarını elden geçirmeleri ve mümkün olduğunca genişletmeleri istendi.
Bir günde 65 bini aşkın testin pozitif çıktığı ABD'de, koronavavirüse yakalananların sayısı 3 milyon 545 bini geçti. Hem vaka hem de ölümlerde ilk sırada olan ABD'de, 935 kurbanın eklenmesiyle can kayıpları da 140 bine yaklaştı.
ABD'deki koronavirüs patlamasında vaka artışlarının büyük bir bölümü, toplam 100 milyona yakın nüfusuyla ülkenin en kalabalık eyaletleri California, Florida ve Texas'ta görülüyor. Dünya genelinde pazartesi günü açıklanan yeni vakaların yüzde 18'i bu üç eyaletten geldi.
Bunlara ek olarak, özellikle ılıman ikliminden dolayı 'Güneş Kuşağı' olarak bilinen güneydeki eyaletlerde de vaka sayıları hızlı şekilde artıyor. Bu eyaletler arasında Arizona, Tennessee ve Mississippi yer alıyor.
Yetkililer, kısıtlayıcı önlemlerin kaldırılmasının ardından özellikle gençlerin gerekli tedbirleri almadığını ve kurallara uymadığını öne sürüyor. Ayrıca yeniden açılan bazı işletmelerin de kapasite sınırlamaları ve sosyal mesafe protokollerini göz ardı ettiği söyleniyor.
California genelinde görülen artışların, aile ve arkadaş buluşmalarının artması ve bu buluşmalarda gerekli tedbirlerin ihmal edilmesinden kaynaklı olduğu tahmin ediliyor. Yetkililer, kapalı mekanlarda faaliyet gösteren işletmelerin sosyal mesafe kurallarına uymadığını ve maske takma zorunluluğuna uyulması için yeterli çabayı göstermediğini öne sürüyor.
Ancak uzmanlar ise belli eyaletlerde normalleşmenin çok hızlı gerçekleştiğini ve özellikle test kapasitesinin artırılmasına yönelik gerekli adımların atılmadığını belirtiyor. Salgının ilk dönemlerinde en yüksek vaka ve can kaybının görüldüğü New York ile New Jersey gibi eyaletlerde ise yeni vaka artışı ciddi şekilde gerilemiş durumda. New York eyalet yönetimi, ikinci bir dalga riskine karşı vaka sayısının yüksek olduğu eyaletlerden gelenlere kısıtlamalar uygulamaya hazırlanıyor.
Texas Valisi Greg Abbott'ın sağlık danışmanı Dr. Mark McClellan, eyalet genelinde sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulamaya sokulmasının 'olasılık dahilinde' olduğunu söyledi. McClellan, "Önlemleri sertleştirmemize çok bir zaman kalmadığını düşünüyorum" dedi.
Cumhuriyetçi Partili Vali Abbott'ın son dönemde aldığı önlemler arasında normalleşme sürecini askıya almak, barları kapatmak ve birçok alanda maske takmayı zorunlu hale getirmek yer alıyor. Ayrıca restoran ve kafelerin azami kapasitesi de yüzde 75'ten yüzde 50'ye çekildi.
Texas'ta salgının ilk aylarında günlük 1000 ile 2000 arasında seyreden yeni vaka sayısı son haftalarda 6000'in üzerine çıktı. Vaka artışlarına paralel olarak hastaneye kaldırılan Covid-19 hastalarının sayısı da hızla artıyor. Bu da eyaletin sağlık sisteminin kapasitesi üzerinde baskı oluşturuyor.
Birçok kişi, vaka sayılarındaki artışların arkasında normalleşme sürecine hızlı geçiş yapılmasının olduğunu düşünüyor. Texas, ekonomik kaygılardan dolayı normalleşme sürecine ilk geçen eyaletlerden birisi olmuştu.
Florida, vaka sayılarının hızlı arttığı bir diğer eyalet. Florida'da sadece vaka sayısı değil, can kayıpları da artıyor. Bu hafta içerisinde eyaletteki yedi günlük ortalama can kaybı sayısı, salgının başlamasından bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
Florida, pazar günü 15 bin 300 ile en yüksek yeni vaka açıklayan eyalet oldu. Florida'nın pazartesi günü açıkladığı 12 bin 600 yeni vaka da ABD'de bir eyalet tarafından açıklanan en yüksek ikinci vaka artışı olarak kayıtlara geçti.
Eyalet Valisi Ron DeSantis, "Salgınla mücadele konusunda önümüzde daha uzun bir yol var" diyor. Bazı uzmanlar, alınan önlemlerin yetersiz olduğunu ve normalleşmenin erken başladığını savunuyor. Ayrıca temas takip programının ve testlerin yetersizliğinin de mevcut durumda rol oynadığı öne sürülüyor.
Michigan eyaletindeki koronavirüs kavgası ise kanlı bitti. Bir polis, maske takmayı reddeden bir adamı bıçaklamakla tehdit eden bir kişiyi vurarak öldürdü. Polisin açıklamasına göre, eyaletin başkenti Lansing'de bir dükkanda meydana gelen olayda, Sean Rusi isimli bir şüpheli, kendisine maske takmasını söyleyen 77 yaşındaki bir adamı bıçakladı.
Polise göre, bıçaklama olayının ardından Ruis aracına binerek olay yerinden uzaklaştı. Bir süre sonra olayın ihbarını alan bir polis memuru tarafından kenara çekilen Ruis, polisin üzerine saldırdı. Michigan Eyalet Polisi, salı günü, Lansing'in dış mahallelerinden Delta'da meydana geldiğini söylediği olayın görüntülerini paylaştı.
Seçim yaklaşırken iyice kontrolünü kaybeden Başkan Donald Trump ise, koronavirüs salgınından bir kez daha doğrudan Çin'i sorumlu tuttu. Trump, "Çin'i koronavirüsü gizleme ve bu virüsü tüm dünyaya salması nedeniyle tamamıyla sorumlu tutuyoruz. Bu salgını en başta durdurabilirlerdi, bu çok daha kolay olurdu" dedi.
Dünya genelinde Salı günü açıklanan verilere göre, ilk sıradaki ABD'yi yine Brezilya takip etti, Güney Amerika ülkesi 43 bin vaka bildirdi. Brezilya, günlük can kaybında ise 1341 rakamıyla dünyada ilk sırada. Ülkedeki ölümlerin bugün gelecek verilerle 75 bini aşması bekleniyor.
ABD, Brezilya ve Hindistan'ın ardından en çok vaka bildiren dördüncü ülke, Güney Afrika. Afrika kıtasında virüsün merkez üssü haline gelen ülkede, 10 bin 496 pozitif testin eklenmesiyle koronavirüse yakalananların sayısı 298 bin 292'ye yükseldi.
Karantina ve yüksek vakalar dünyayı kasıp kavururken, gece yarısı heyecanlandıran bir haber geldi. Uluslararası haber ajanslarının saat 00.00'da 'son dakika' koduyla duyurduğu gelişme, koronavirüs aşısındaki tarihi dönüm noktası.
Amerikan ilaç firması Moderna, koronavirüs aşı adayının güvenli olduğunu ve 45 sağlıklı gönüllüde bağışıklık yanıtı oluşturduğunu duyurdu. New England adlı tıp dergisinde yayınlanan rapora göre, gönüllülerden hiçbirinde ciddi bir yan etki görülmedi.
Raporda deneklerin yarısından daha azında yorgunluk, baş ağrısı, üşüme ve iğne yerinde kas ağrısı gibi hafif yan etkiler görüldüğü kaydedildi. Rapora göre bu yan etkiler de daha çok ikinci dozun ardından ve en yüksek dozu alan kişilerde görüldü.
Yayınlanan araştırmaya göre aşının üç dozu 18 ile 55 arasında değişen 15 kişilik gönüllülerden oluşan üç gruba uygulandı. Denekler 28 gün arayla iki kez aşı oldu. Üç gruba aşıdan 25, 100 ya da 250 mikrogram ölçeğinde verildi. Raporda iki doz aşı olanların vücudunda virüsü etkisiz hale getiren antikorun oranının virüsten iyileşenlerin antikor oranını aştığı belirtildi.
Yan etkiler ise 25 mikrogram aşı verilen 13 gönüllüden 7’sinde, 100 mikrogram aşı verilen 15 gönüllünün tamamında ve 250 mikrogram doz verilen 14 gönüllünün tamamında görüldü. En yüksek doz grubundaysa üç hastada ateş, üşüme, baş ağrısı ya da mide bulantısı gibi reaksiyonlar görüldü. Bunlardan birinin ateşinin 39,6 santigrat dereceye çıktığı belirtildi.
Moderna, 16 Mart’ta virüsün genetik dizilimi açıklandıktan 66 gün sonra insanlı aşı deneyine başladığını açıklayan ilk firma olmuştu. ABD hükümeti Moderna’nın aşı çalışmasını yarım milyar dolar yatırarak destekliyor.
Başarılı bir aşının, Massachusetts eyaletindeki Cambridge kentinde bulunan ve daha önce hiç lisanslı ürünü bulunmayan Moderna için dönüm noktası olabileceği yorumu yapılıyor. Moderna’nın mRNA-1273 adlı aşısı insanlara enjekte edildiğinde hücrelere koronavirüsün dış yüzeyini taklit eden proteinler üretmesi talimatını veriyor.
Araştırmanın sonuçlarını kaleme alan Kaiser Permenante Washington Araştırma Enstitüsü doktorlarından Lisa Jackson, deney sırasında ciddi yan etki olarak değerlendirilecek hiçbir etki görmediklerini söylüyor.
