Komplo teorisyenleri, Çin’in Vuhan kentinde Aralık 2019’da görülmeye başlamasının ardından corona virüsün bir laboratuvar ürünü olduğunu iddia etmekte gecikmedi.
Ancak bilim insanları, virüsün hayvan kaynaklı bir hastalık olduğu ve hayvandan insana geçtiği konusunda hemfikir. Buna göre virüs başka bir memeliye bulaşmadan önce yarasalarda görülüyordu.
Virüsün laboratuvarda üretilmediği gerçeği, insanların şu an yaşadığımız pandemide bir rolü olmadığı anlamına gelmiyor.
ABD ve Avustralya’da yapılan kapsamlı bir araştırma, doğal yaşam alanlarına insanlar tarafından yapılan müdahalenin, biyolojik çeşitliliğin azalmasının ve ekosistemdeki bozulmanın virüslerin daha geniş bir ölçekte yayılma olasılığını arttırdığını ortaya koyuyor. İlk kez rastlanan bulaşıcı hastalıkların sayısı 1980'lerden bu yana her on yılda bir üçe katlanmış durumda. Bunların üçte ikisi hayvan kaynaklı ve bunun yüzde 70'i de vahşi hayvanlardan insanlara bulaşıyor. Bunlar arasında Ebola, HIV, domuz gribi ve kuş gribi var örneğin.
COVID-19’un hızlı bir şekilde yayılması, bize salgınların birbiriyle sürekli iletişim halinde olan toplumlar aracılığıyla ne kadar çabuk pandemiye dönüşebileceğini gösterdi. Bu hızlı yayılım pek çok insanı şaşırtmış olsa da bilim insanları aslında çok uzun süredir bu tehlikeye dikkat çekiyordu.
Sürdürülebilir Avrupa Araştırma Enstitüsü’nden çevrebilimci Joachim Spangenberg’e göre ekosistemleri bozmakla hayvanlarda bulunan virüslerin de insana geçmesinin koşullarını hazırlamış olduk. DW’ye konuşan Spanberg, "Bu durumu yaratan biziz, hayvanlar değil" diyor.
Ormansızlaşma ve doğal yaşam alanı tahribi
İnsanlar ormanları tahrip edip diğer canlıların doğal yaşam alanlarına yerleştikçe, hastalıklara yol açan ama normalde bu alanlardan dışarı çıkmayacak olan organizmalara maruz kalıyor. Teksas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi’nden virolog Prof. Yan Xiang’e göre vahşi hayvanlara giderek daha da fazla yaklaşıyoruz. Xiang, "Bu bizi vahşi hayvanlardaki virüslerle daha çok temasa geçiriyor" diyor.
Canlı hayvan pazarları
Öte yandan vahşi hayvan pazarları bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasının önünü açıyor. Bilim insanları da corona virüsün, Çin'deki bir hayvan pazarında ortaya çıkma ihtimalinin güçlü olduğuna inanıyor. "Stresli ve hasta hayvanları kafeslere koyup bir arada bulundurmanın, patojenleri yaymaları için harika bir alan açtığı" görüşünü dile getiren Spangenberg, bunun aynı zamanda bir canlıdan diğer canlıya hastalık bulaşmasının da önünü açtığı kanısında… Bu nedenle bilim insanları dünyada en azından canlı hayvan pazarları için katı düzenlemeler getirilmesi gerektiğini belirtiyor.
