2020'de engelli maaşı, evde bakım aylığı, cenaze, çeyiz yardımı gibi ödemeleri almayı unutmayın! Devlet, farklı isimler altında karşılıksız ödeme yapıyor. Bu ödemelerden çoğu kişi haberdar değil. Bazılarında zaman aşımı süresi bulunuyor. Üstelik bu yıl hepsi zamlı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından milyonlarca vatandaşa; cenaze yardımı, çeyiz yardımı, rapor parası, emzirme ödeneği, doğum parası, yaşı doldurmasına rağmen emeklilik için gerekli prim gününü tamamlayamayan sigortalılara toplu geri ödeme gibi ödemeler yapılıyor.
ÖDEMELERİ SGK YÖNETİMİ BELİRLİYOR
Yeni doğan çocuk yardımı için başvuru Aile Bakanlığı il müdürlüklerine, ilçede ise kaymakamlıklara yapılıyor. TC kimlik numarasıyla 'aile.gov.tr'den de başvuru imkanı var. Bu para tüm annelere ödeniyor. Doğum yapan kadınlara 2019 yılı için 180 lira 'emzirme ödeneği (süt parası)' veriliyor. Anne sigortalı değilse para, sigortalı babaya veriliyor. Bu tutarı ocak itibarıyla SGK Yönetim Kurulu bir önceki yılın enflasyonuna göre belirliyor.
RAPOR PARASI
Rapor alınan sürelerde patron maaş ödemez, ödemeyi SGK yapar. Buna iş göremezlik ödeneği (istirahat) parası denir. Ödeme son 3 aylık brüt kazanca göre hesaplanıyor. En düşük günlük ödeme 1 Ocak itibarıyla ayakta tedavide 56.84 liradan 65.40 liraya, yatarak tedavilerde 42.63 liradan 49.05 liraya çıktı. Bu parayı Bağkurlu da alır.
HASTA BAKANLARA
Devlet, engelli ya da çok yaşlı olduğu için bakıma muhtaç kişilerle aynı çatı altında yaşayanlara evde bakım parası olarak artık aylık 1305 lira yerine 1.458 lira ödüyor. Evde bakım parası almak için Aile Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerine başvuruluyor.
DOĞUM HALİNDE
Doğum öncesi ve sonrası toplam 112 gün izin kullanan anneler, çalışmadıkları sürenin parasını alabiliyor. Asgari ücretlinin aldığı en düşük ödeme 6.367 liradan 7.325 liraya çıktı. Para annenin adına açılan Ziraat Bankası hesabına yatıyor. Paranın yatıp yatmadığını, doğum izniniz biter bitmez 'turkiye.gov.tr'den kontrol edin.
EMZİRME ÖDENEĞİ
SGK, halk arasında süt parası olarak bilinen emzirme ödeneği de veriyor. Bu para için anne veya eşinin SSK veya Bağkurlu olması ve en az 120 gün prim ödemesinin olması yeterli. SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine 5 yıl içinde başvuru yapılabilir. 180 lira olan bu ödeme de 1 Ocak itibarıyla 201 liraya çıktı.
EMEKLİ OLAMAYANA
Bazı sigortalılar yaşı doldurmasına rağmen emeklilik için gerekli primi tamamlayamıyor. Bu kişiler o ana kadar ödedikleri primleri SGK'dan toplu olarak geri isteyebiliyor. Bunun için SGK'ya da dilekçeyle başvurmak gerekiyor.
ÇEYİZ PARASI KİMLER YARARLANIYOR, YAŞ SINIRI VAR MI?
Babalarından yetim maaşı alan kız çocukları evlendikleri takdirde bu yardımdan yararlanabiliyor. Burada kadının yaşına bakılmıyor. Evlenmesi ve evlendiği sırada maaşın ödeniyor olması yeterli oluyor. Ödemeler evlilik gerçekleştikten sonra yapılıyor. Bu yüzden nikah olmadan başvuru yapılamıyor.
NE KADAR PARA ÖDENİYOR?
Bu paranın miktarı yetim kızın aldığı maaş ile belirleniyor. Örneğin; her ay babasından bin lira yetim maaşı alan bir kız çocuğuna, çeyiz yardımı olarak toplam 24 bin lira ödeniyor. Çeyiz yardımı 24 maaşın toplamından oluşuyor. Ek ödemeler varsa bunlar hariç tutuluyor.
HER EVLENEN BU ÖDEMEYİ ALABİLİYOR MU?
Bu yardımdan faydalanmak için evlenmek ve evlendiği sırada maaş almaya devam ediyor olmak yeterli oluyor ancak müracaat etmek gerekiyor.Bu yüzden evlendikten sonra gerekli belgelerle Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yazılı olarak müracaat etmek gerekiyor. Eğer bunu yapmazsanız, SGK size kendiliğinden ödeme yapmıyor. BAŞVURU İÇİN BELLİ BİR SÜRE VAR MI? Evet. Başvuru için 5 yıllık bir hak düşürücü süre bulunuyor. Bu süre içinde başvurmayan kız çocuğunun hakkı yanıyor. O yüzden süreyi geçirmemek gerekiyor.
