Doğum halinde çalışan annelere verilen yarım gün çalışma hakkı bazı durumlarda babalar için de geçerli. Üstelik işçi-memur ayrımı da yok.
Geçen hafta torba kanunla çalışan annelere getirilen yarım gün çalışma hakkından bahsetmiştik. Bu hak iki şekilde karşımıza çıkıyor;
1- Memur ve işçi kadınlar analık izni bittikten sonra, birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda altı ay yarım gün çalışıp tam ücret alabiliyorlar.
2- Bu süreler dolduktan sonra da istemeleri halinde çocuk okula başlayana kadar yarım gün çalışıp yarım ücret alabiliyorlar.
İşte bu haklardan birincisi sadece anneler için geçerli, ancak ikincisini belli şartlarla baba da kullanabiliyor.
Memur babanın hakkı ne zaman başlıyor?
Eşi doğum yapan memurlar istemeleri halinde 10 gün babalık izni kullanabiliyorlar. İşte bu babalık izni bitiminden sonra babalar, çocuk mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde, yarım gün çalışmayı talep edebilecekler.
Bu kapsamda yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilecek.
Burada önemli olan bir nokta, bu dönemde memurlar maaşlarının ve diğer tüm ödemelerin yarısını alabilecekler. Ayrıca bu sürede memurun derece ve kademe yükselmelerine yönelik hizmet süreleri de yarım olarak hesaplanacak.
İşçi baba işten çıkartılamayacak
Memur babalara verilen hakkın benzeri işçi babalar için de söz konusu. Ancak burada hem anne hem babanın yarım gün çalışması söz konusu değil. Ebeveynlerden sadece birisi yarım gün çalışma hakkını elde ediyor. Ayrıca eğer anne zaten bir yerde çalışmıyorsa baba işçinin yarım gün çalışma hakkı bulunmuyor.
İşçi baba, annenin kullandığı analık izni ve 2-6 ay arasındaki yarı süreli çalışma hakkı bittikten sonra, çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.
Bu talebin işveren tarafından karşılanması gerekiyor ve geçerli fesih nedeni sayılmıyor. Yani böyle bir sebeple işçi işten çıkartılırsa işe iade edilmesi söz konusu olacak. Şayet buna rağmen işe başlatılmazsa işveren işçiye iş güvencesi tazminatı ödeyecek.
Tam süreye dönmenin şartları var
Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi baba, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecek.
Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirmek zorunda.
Anne ölürse izin babaya geçer
Kadın işçiler, doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 hafta analık izni kullanabiliyorlar. Çoğul gebelik halinde doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki hafta süre daha ekleniyor.
Şayet doğumda veya doğum sonrasında anne ölürse, doğum sonrası kullanılamayan analık izni süreleri baba tarafından kullanılabilir.
